In twee arresten heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie de Nederlandse overheid in het ongelijk gesteld ten aanzien van de regels voor internationale individuele waardeoverdracht van pensioenen. Hoe reageert de overheid hierop? Hebben deze arresten directe werking voor emigrerende werknemers?
De impact
De arresten gaan uitsluitend over internationale individuele waardeoverdrachten van pensioenen van mobiele werknemers. Dat zijn werknemers met een in Nederland opgebouwd pensioen die binnen de EU/EER/Zwitserland een dienstbetrekking aanvaarden, pensioen gaan opbouwen in de nieuwe dienstbetrekking en het in Nederland opgebouwde pensioen willen overdragen naar de bij die dienstbetrekking behorende buitenlandse pensioenregeling bij een binnen de EU/EER/Zwitserland gevestigd pensioenlichaam.
Het Hof van Justitie heeft voor mobiele werknemers bepaald dat Nederland bij een internationale individuele waardeoverdracht van pensioenen niet langer de voorwaarden mag stellen dat:
Deze twee voorwaarden worden vanaf 16 november 2023 niet langer gesteld voor een internationale individuele waardeoverdracht van pensioenen.
De andere voorwaarden voor een internationale waardeoverdracht van pensioenen blijven voor mobiele werknemers wel van kracht. Het gaat dan onder andere om de voorwaarde dat de inspecteur van de Belastingdienst een akkoordverklaring moet afgeven voor de internationale waardeoverdracht, dat sprake moet zijn van een substantiële dienstbetrekking in het buitenland en dat sprake moet zijn van een in het betreffende land gebruikelijke pensioenregeling bij de nieuwe werkgever.
De arresten zien niet op internationale waardeoverdrachten van pensioenen van directeur-grootaandeelhouders met een eigenbeheerlichaam die dat eigenbeheerlichaam willen verplaatsen naar het buitenland, op gepensioneerden die hun pensioen wensen over te dragen naar het buitenland of op waardeoverdrachten naar buiten de EU/EER/Zwitserland.
De arresten hebben geen impact op bestaande heffingsrechten voor Nederland. Als in het belastingverdrag de heffing over de afkoop van pensioenen aan Nederland is toegewezen dan blijft dit het geval. Ook de mogelijkheid voor Nederland om een conserverende aanslag op te leggen bij een internationale waardeoverdracht van pensioenen wijzigt niet door deze arresten.
Fiscaal vriendelijke routes?
De arresten hebben wel tot gevolg dat het voor mobiele werknemers binnen de EU/EER/Zwitserland eenvoudiger wordt om een internationale waardeoverdracht van pensioenen te realiseren. De voorwaarde dat de afkoopmogelijkheden in het buitenland niet ruimer mogen zijn dan in Nederland mag niet meer worden gesteld. Ook mag er geen aansprakelijkheidsstelling van de buitenlandse pensioenuitvoerder of zekerheidsstelling van de werknemer meer worden gevraagd.
Dit kan mogelijk leiden tot situaties waarbij routes worden gezocht om pensioenen over te dragen naar het buitenland en deze daar tegen gunstige fiscale condities af te kopen (en dan al dan niet weer terug te keren naar Nederland). Om dit soort potentiële onwenselijke routes tegen te gaan zal de Belastingdienst monitoren naar welke landen waardeoverdrachten plaatsvinden, om hoeveel waardeoverdrachten dit gaat en om welke kapitalen het gaat.
Mocht blijken dat er routes ontstaan om pensioenen af te kopen in het buitenland (en daarna al dan niet terug te keren naar Nederland), dan kan dit budgettaire impact hebben. Dit is vooral afhankelijk van de uitvoeringsmogelijkheden voor de Belastingdienst om dergelijke constructies te bestrijden met bijvoorbeeld het opleggen en invorderen van conserverende aanslagen.
Let op: Vanwege de arresten zullen de Pensioenwet en fiscale wet- en regelgeving worden aangepast. Gaat u als werknemer emigreren binnen de EU/EER/Zwitserland neem dan tijdig contact op met uw adviseur.
